Op zaterdag heeft Het Parool de rubriek ´Zoekplaatje´. De ondertitel daarvan luidt: Hoe goed kent u de stad? Lezers worden gevraagd waar de locatie op de foto is. Dat zouden we ook kunnen doen met deze Breitner. De schilder heb ik dus al verklapt. Maar wat is de locatie op het schilderij en waar hangt het? Ik zal u helpen.
Deze George Hendrik Breitner hangt in de centrale hal van De Nederlandsche Bank. Die opende begin maart haar deuren voor het publiek. Architectenbureau Mecanoo heeft de kwaliteiten van het originele ontwerp van Marius Duintjer uit 1968 nieuw leven ingeblazen. Na een bijna vijf jaar durende renovatie is het kantoor weer klaar voor de toekomst.
Welkom
Jarenlang was De Nederlandsche Bank potdicht. Nu het goud verplaatst is van Amsterdam naar Zeist valt er niet veel meer te halen en wil de bank verbinding met de samenleving. Dus is het publiek welkom in het gebouw.
Eigenlijk heeft Amsterdam er een stuk openbare ruimte bij. Van goudkluis tot publiek knooppunt, noemt Mecanoo het. De verhuizing van de voordeur aan het Westeinde naar het groene Frederiksplein vergroot de toegankelijkheid van het hoofdkantoor. Zonder afspraak is de voorbijganger welkom in de centrale hal, waar je koffie kan drinken, werken, studeren en waar het informatie- en educatiecentrum is: De Nieuwe Schatkamer. Voor een deel gesitueerd in de oude kluis is hier de geld- en de kunstcollectie te bewonderen. Alleen al de grote hal biedt kijkgenot aan zo’n veertig kunstwerken, waaronder dus deze Breitner.
Het schilderij werd in 1951 aangekocht. Het hing in een van de directiekamers aan het Rokin – totdat de bank verhuisde naar de huidige plek. Breitner schilderde het Rokin vanuit het raam van kunstenaarssociëteit Arti et Amicitiae. Op het schilderij regent het of heeft net geregend, een enkeling loopt op straat en de paardenkoetsen rijden in volle vaart voorbij. Hij wilde het dagelijkse leven weergeven zoals het echt was: rumoerig, levendig, maar ook vaak regenachtig en grijs.
Vitaliteit
Eind 19de eeuw verkeerde Amsterdam in een overgang; de industrie groeide en het moderne verkeer begon eisen te stellen: grachten werden gedempt, nieuwe woonwijken aangelegd. Breitner was gefascineerd door de doorbraken en de stadsuitbreidingen. ‘Het is niet alleen de schoonheid van de stad die me raakt, maar ook de dynamiek, de levendigheid. Hier is alles in beweging, er wordt volop gebouwd, het culturele klimaat floreert. Die vitaliteit wil ik vastleggen in mijn schilderijen’, aldus Breitner.
Nog steeds spettert zijn werk uit 1896 van de muur daar in de centrale hal van de bank. Zijn bruuske losse toets leende zich maar matig voor het schilderen van mensen. Grote, hoekige dingen, in beweging en met tegenlicht, hadden zijn voorkeur.
Ook al zie je tegenwoordig geen paardenkoetsen meer op het Rokin. Altijd als ik er fiets, denk ik aan Breitner. Nog steeds voel je er de vitaliteit die hij in zijn werk probeerde weer te geven. Bovendien herken ik me in zijn liefde voor de stad, zelfs als het regent.
Gezellig
Terug naar het Frederiksplein. Bij meer openbare ruimte hoort ook een openbaar toilet. De wc-aanwijzingen in het gebouw zijn opmerkelijk. De Nederlandsche Bank lijkt vooral in te zetten op gezelligheid en heeft geen zin in moeilijk gedoe over gender.
Terwijl je hier toch pakkenmannen met stropdas verwacht – zeg maar de klassieke, corporate look – is de meneer op het wc-bordje daarentegen verrassend informeel gekleed. Met zijn gebreide, ruime trui ziet hij er 
uiterst relaxed uit. Overigens roept het bordje voor de vrouwen-wc nog wat vragen op. Waarom keert het figuurtje de rug naar ons toe? En wat zijn de twee bolletjes naast het hoofd? Zijn het praat-ballonnetjes? Of misschien gedachtenwolkjes? Of is het een ietwat abstract uitgevallen paardenstaart? In ieder geval blijft het gezellig hier.
Jammer dat het gebouw in het weekend gesloten is. Je kunt overigens wel – ook op zaterdag en zondag – fijn genieten buiten op een bankje aan de Singelgracht. Een aanrader met mooi weer.
Mijn blogpost in je mail ontvangen?
Natuurlijk wil ik graag mijn blogs met je delen. Een toiletblogger bestaat immers vooral bij de gratie van de lezer. Om mijn blog automatisch in je mailbox te ontvangen, meld je dan hier aan. Handig voor jou en leuk voor mij.
Wat een leuke blog lieve Loo!